de wereld waarin we leven

4-4-08

"Hij sloeg me als het regende, als het eten te koud was, de soep te warm, of als zijn voetbalteam won en ik niet blij genoeg was.”
Beter een goede buur dan een ver..rader

Rijnsburg. Het is een warme junidag in 1994 als _ _ _ _Collins in het Amerikaanse plaatsje Crystal in Minnesota haar zoon en dochter van dan 11 jaar en 9 jaar belt. Dat doet ze vanuit de telefooncel die het dichtst bij het huis van haar ex-man staat. Ze zegt: „Jullie moeten nú naar de videotheek komen.” In twee minuten zijn de kinderen er. Ze stappen in de auto en rijden, urenlang.

Dit is één manier om het verhaal van _ _ _ _ Collins (42) te vertellen. Je beschrijft het verhaal van een vrouw met kinderen die worden mishandeld en door het rechtsysteem onvoldoende worden beschermd. Je kan ook vertellen hoe zij en haar kinderen als enige Amerikanen ooit in Nederland asiel kregen. Of je zegt dat ze haar kinderen veertien jaar geleden ontvoerde. Dat haar verblijfplaats in Rijnsburg nu door een buurman is doorgegeven aan de FBI. En dat daarna een bekende advocaat in de Verenigde Staten heeft aangeboden haar gratis te verdedigen. Ze moest dan wel uit de anonimiteit komen.

Bekijk hier de videoclips die _ _ _ _ van het gezin maakte

Dus zit ze deze maandagochtend in de woonkamer van haar rijtjeshuis in Rijnsburg in spijkerbroek en sweatshirt op haar rode leren bank. In de kamer hangen foto’s van haar kinderen. _ _ _ _ (nu 25) en _ _ _ _ (22) wonen niet meer thuis. De volgepakte verhuisdozen in de hoek van de woonkamer staan er sinds de buurman van verderop in de straat haar benaderde. Hij had haar al eens lastig gevallen. „Hij kwam op me af en zei: ‘Hallo mrs. _ _ _ _ Collins. Ja, ik weet hoe je heet. Ik weet alles van je’.”

Hij bleek te weten wat tot dan alleen de plaatselijke politie wist: dat de FBI en haar ex-man haar zoeken voor internationale kinderontvoering. Hij zou haar ex-man zelfs gesproken hebben. „Na al die jaren waren we weer in gevaar.”

_ _ _ _ Collins en haar kinderen zijn voorzover bekend de enige Amerikanen die niet alleen asiel aanvroegen in Nederland, maar dat ook echt kregen. In een uitspraak van de Haagse arrondissementsrechtbank van 3 oktober 1996 staat: „Indien de subjectieve angst om te moeten terugkeren naar de Verenigde Staten [...] tot schade van de (psychische) gezondheid zal leiden, kan sprake zijn van klemmende redenen van humanitaire aard [...]” Een rapport van een psychiater bevestigt die angst. De IND schrijft haar daarom op 15 augustus 1997 dat er aanleiding bestaat „aan betrokkene en haar kinderen verblijf in Nederland op humanitaire gronden toe te staan”. Ze krijgen een verblijfsvergunning.

Een woordvoerder van het ministerie van Justitie zegt desgevraagd dat het niet bestaat dat een Amerikaanse hier asiel heeft gekregen. Hij wil het niet eens nagaan, zo ongeloofwaardig vindt hij dat. „Ik loop hier al een tijdje mee en ik weet dat het niet kan.” Een advocaat, gespecialiseerd in internationale ontvoeringszaken, zegt dat de IND waarschijnlijk heeft gedacht dat ze Bosnische was. Ook dat is niet het geval, blijkt uit de correspondentie.

Een Amerikaanse hier asiel? Hoef ik niet eens na te gaan. Ik weet dat dit niet kan

Terug naar het begin. Op die warme junidag in 1994 knipt _ _ _ _ _ Collins haar eigen haar en dat van haar dochter. Ze verft hun haren zwart. Ze smeert hen in met zelfbruinende crème. Een uur later nog eens.

Nu zien ze er anders uit dan het signalement dat de politie van hen zal geven. _ _ _ _ Collins: lichtbruin haar. Ogen: blauw. Ze is 1 meter 63 en weegt dan 57 kilo.

Ze wil met de kinderen naar Nieuw Zeeland vluchten. Een jaar eerder had een Amerikaanse vrouw, _ _ _ _ Morgan, haar dochter naar dat land gestuurd. Dat meisje werd ook mishandeld door haar vader en mocht daarom in Nieuw Zeeland blijven, ook al had de vader bezoekrecht.

Maar _ _ _ _ Collins strandt met haar drie kinderen in Nederland. Ze heeft niet de juiste reispapieren bij zich – en moet dus terugkeren naar de Verenigde Staten. Op Schiphol vraagt ze asiel aan. De beambten lachen haar uit. Asielzoekers komen niet uit de VS, ook niet als ze mishandeld zijn.

In de eerste maand van haar huwelijk met _ _ _ _ Collins, 25 jaar geleden, belandde ze drie keer in het ziekenhuis, met kneuzingen, opgezwollen en bloeddoorlopen ogen. „Hij sloeg me als het regende, als het eten te koud was, de soep te warm, of als zijn voetbalteam won en ik niet blij genoeg was.”

Hij werd vliegenier in het leger en agressiever. _ _ _ _ _ kwam uit bed toen hij zijn moeder hoorde huilen. Vier was hij toen. Pas de volgende ochtend – vader was naar zijn werk – kon ze met hem naar het ziekenhuis. Hij had een gebroken schedel, staat in zijn medisch dossier.

Ze verliet haar man. Hij mocht de kinderen nog een dag in de week te eten hebben, en van vrijdag op zaterdagnacht. Het mishandelen ging door.

Ze verhuisde naar een andere staat. Ze studeerde journalistiek aan de universiteit, begon haar eigen peuterspeelzaal aan huis en werkte erbij als model. „Op een dag nam ik de telefoon op. „Het was _ _ _ _ . Hij zei: I’m at Logan, bitch. You are going to die tonight.” Logan is Boston Logan International Airport. Ze pakte de kinderen op en reed naar het strand, om er in de auto te overnachten.

Hij kwam op me af en zei: Hallo mrs. Collins, ik weet hoe je heet, ik weet alles van je

Na een half jaar zou hij de kinderen een week mogen zien, maar zij liet hen niet meer gaan. Dus spande hij een rechtszaak aan om het gezag te krijgen. _ _ _ _ en _ _ _ _ Collins waren toen twee jaar gescheiden.
Vlak voor de rechtszaak zaten ze met elkaar in één wachtkamer. Hij sloeg hard en ritmisch met zijn vuist in zijn hand. Trillend stond ze daarna in de rechtszaal. De rechter vond haar gedrag maar overdreven. „Het is tijd dat je over het misbruik heen komt”, zei de rechter volgens het transcript van de rechtszaak, dat ze met de andere documenten in tassen met ordners bewaart. Ze zou door haar angst de kinderen van hun vader vervreemden: parental alienation. _ _ _ Collins: „Dat was in Amerika een hype in die tijd.” _ _ _ Collins kreeg tijdelijk het gezag, om de band met zijn kinderen te herstellen.

Alleen onder streng toezicht mochten de kinderen haar nog bezoeken. In haar badkamer lieten ze briefjes voor haar achter. „‘Help me’, stond er op één”, vertelt ze. Ze schreven ook dat ze op die ene dag in juni alleen zouden zijn in hun vaders huis.

In Nederland werd _ _ _ Lucas uit Lelystad haar advocaat. Lucas krijgt wel vaker het verzoek om met een asielzoeker te gaan praten als een collega geen grond ziet voor een procedure – een second opinion. Haar eerste vraag is dan altijd waar de vluchteling vandaan komt. De Verenigde Staten? Lucas: „In eerste instantie schoot ik in de lach. Maar ze bleek haar verhaal zo goed te hebben gedocumenteerd dat ik het de moeite waard vond een poging te wagen.”

Drie jaar en vier asielzoekerscentra later, besluit een rechter _ _ _ en haar kinderen asiel toe te kennen op dezelfde humanitaire gronden die gelden voor vluchtelingen uit oorlogsgebieden: in het land van herkomst zouden ze bij terugkeer niet veilig zijn.

Maar is ze hier nog veilig? Nu de buurman heeft verraden wie en waar ze is, weet _ _ _ _ Collins ook in Nederland niet wat haar en haar kinderen te wachten staat, vandaar die verhuisdozen.

Er zijn mensen die haar een held vinden, omdat ze haar kinderen veertien jaar tegen haar ex-man heeft weten te beschermen. Het Amerikaanse Congreslid _ _ _ _ Hoyer zou haar gevraagd hebben het congres toe te spreken. De bekende Amerikaanse advocaat _ _ _ Rosenfeld, die veel mishandelde vrouwen en kinderen verdedigt, belde haar en bood aan haar gratis te verdedigen. „Een droomzaak, noemde hij het, omdat ik alles heb gedocumenteerd.”

Er zijn ook mensen die haar een kidnapper noemen. De buurman in Rijnsburg bijvoorbeeld, die de posters die de FBI verspreidde om de kinderen te vinden op het raam van haar huis plakte en uitdeelde aan voorbijgangers.

_ _ _ _ Hogewoning heet hij. Hij is 39 jaar en chauffeur in de bouw. Hij vertelt dat hij al jaren last had van het gezin. De kinderen (ze heeft nu zeven biologische kinderen en drie pleegkinderen) liepen door het gazon. En: „Ik wil niet jaloersig zijn ofzo, maar hoe kan het dat zo’n vluchtelingengezin drie keer per week thuiszorg krijgt. Dat lukt mijn buurman van 86 niet eens.”

Toen er bij een buurvrouw een pakketje werd bezorgd voor haar, zag hij dat ze eigenlijk Collins heette. Zijn vrouw zocht op internet en toen hij onder de douche stond riep ze: ‘Moet je nou eens kijken!’ Hij downloadde het programma Freecall, waarmee hij gratis de FBI en de politie in Minnesota belde.

„De politie heeft mijn vrouw nog eens teruggebeld. Ze wilden weten met hoeveel mensen ze in dat huis woonde, of ze getrouwd was, dat soort dingen. Ik heb ze ook wat foto’s van de kinderen gestuurd.”

Volgens _ _ _ _ Collins’ advocaat _ _ _ _ Rosenfeld is de FBI niet meer zo in haar zaak geïnteresseerd. Het is al lang geleden dat ze het land uit is gevlucht. Ze zullen hooguit willen weten hóe ze dat heeft gedaan. Per e-mail laat hij weten dat alleen de lokale officier van justitie van Hennepin County, Minnesota, volhoudt haar strafrechtelijk te willen vervolgen.

„Er komt een zaak, dat is zeker”, zegt _ _ _ _ Collins.

Ziet ze zichzelf als een held of als een kidnapper? „Ik vond mezelf altijd een nul, een niemand. Ik ben nu bijna op het punt dat ik denk: dit is het beste dat ik ooit heb gedaan.”